Thuốc Doragon 0 - Domesco

Tên gọi, danh pháp

Tên tiếng Việt: Địa long.

Tên khác: Khâu dẫn; Khúc đàn; Ca nữ; Phụ dẫn; Thổ long; Giun khoang; Trùng hổ; Khưu dẫn…

Tên khoa học: Pheretima.

Đặc điểm tự nhiên

Có nhiều chi Giun đất. Tại châu Âu, Lumbricus thuộc họ Đới dẫn Lumbricidae là chi phổ biến. Tại châu Á và châu Úc chỉ chủ yếu thuộc họ Cự dẫn Megascolecidae.

Những chi Giun đất thường gặp ở nước ta mới được xác định tới chi Pheretima, giun khoang là Pheretima aspergillum.

Tại Trung Quốc, người ta thường dùng 2 loài chủ yếu là Allolobophora caliginosa trapezoides và Pheretima asiatica Michaelsen đều thuộc họ Cự dẫn Megascolecidae. Giun Pheretima asiatica là một loài giun lớn, dài khoảng 11 – 38cm, to khoảng 5 – 12mm. Thân có nhiều đốt, ở hai bên thân và ở mặt bụng có 4 đôi lông ngắn rất cứng giúp nó di chuyển, vòng đai chiếm 8 đốt thứ 14, 15 và 16, có 1 lỗ sinh thực cái chiếm giữa đốt thứ 14, lỗ sinh thực gồm 2 lỗ ở 2 bên đốt 18, lỗ nang thụ tinh gồm 3 đôi ở giữa các đốt 6 - 7, 7 - 8 và 8 - 9.

Loại này gặp nhiều ở Quảng Tây, Quảng Đông và Phúc Kiến (Trung Quốc) và có thể có ở các tỉnh biên giới nước ta. Loài Allolobophora caliginosa trapezoides cũng là loài giun lớn, gồm 4 đôi lông cứng, vòng sinh thực chiếm giữa các đốt 26 - 34 có hình yên ngựa, một đôi lỗ sinh thực đực ở đốt thứ 15, một đôi lỗ sinh thực cái ở đốt thứ 14, hai đôi nang thụ tinh ở giữa các đốt thứ 14, hai đôi nang thụ tinh ở giữa các đốt 9 - 10 và 10 - 11.

Phân bố, thu hái, chế biến

Ở nước ta, Giun đất thích sống ở những nơi đất ẩm ướt và lắm mùn ở khắp nơi. Ban ngày, Giun đất ở trong tối cho đến khi sương xuống ướt mặt đất thì bò ra ngoài, khi trời mưa cũng có thể gặp Giun đất trong vườn hay sân. Chúng ăn các chất hữu cơ thối rữa có lẫn trong đất. Sau khi ăn đất, chúng sẽ lọc mùn và thải các chất cặn bã và đất ra ngoài.

Muốn bắt Giun đất, người ta đổ nước bồ kết hay nước rau nghể, nước chè vào những nơi có nhiều giun, tức thì giun bò ra. Cho vào tro rơm và rửa sạch bằng nước ấm để loại bỏ chất nhầy dính. Sau đó, đóng đinh đuôi vào một mảnh gỗ, dùng dao sắc cắt từ đầu đến cuối, rửa sạch cát ở bụng bằng nước ấm, rồi treo hoặc phơi nắng. Có nơi người ta chỉ bắt giun về rửa sạch chất nhờn bên ngoài bằng tro và nước nóng rồi đem phơi hoặc phơi nắng cho khô thay vì cắt và rửa đất như đã nói ở trên.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận sử dụng được của Địa long là toàn thân.

Nhân dân Hàn Quốc (Nam Triều Tiên) có thói quen ăn cháo Giun đất trước khi ngủ để trị bá bệnh và tẩm bổ . Mỗi đêm cháo Giun đất có bán tại các thị trấn và ở ngay thủ đô Hàn Quốc. Trong thời gian thế vận hội Olympic Seoul 1996, Chính phủ Nam Hàn đã cấm bán cháo Địa long trong thời gian thế vận hội vì ngại người nước ngoài không hiểu vị thuốc quý mà coi thường nhân dân Nam Hàn.

Giun đất thường được dùng trong nhân dân làm thuốc trị sốt rét, trị sốt ho hen do tác dụng làm giãn phế quản và còn được dùng trị bệnh cao huyết áp cứng mạch máu, nhức đầu.

Do có nhân purin, Giun đất còn có tác dụng chữa đau nhức khớp xương và lợi tiểu. Ngày dùng từ 3 đến 4 g dưới dạng thuốc bột hoặc từ 6 đến 12 g dưới dạng thuốc sắc. Theo tài liệu cổ Giun đất có tính hàn, vị mặn, vào 3 kinh vị, tỳ và thận. Có tác dụng thanh nhiệt trấn kinh, giải độc, lợi tiểu. Dùng chữa bệnh nhiệt phát cuồng, kinh phong mãn và cấp, ho suyễn, bán thân bất toại, tiểu tiện khó khăn, dùng ngoài đắp mụn nhọt. Không phải thực nhiệt thì không sử dụng được.

Lưu ý khi sử dụng vị thuốc Địa long:

• Không dùng cho trường hợp có hư hàn (sắc mặt thường trắng bệch, tay chân lạnh, sức yếu hay mệt mỏi, tự ra mồ hôi…) mà không có thực nhiệt (nóng sốt, tiểu tiện đỏ gắt, rêu lưỡi vàng, họng khô, khát nước…).

• Quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của dược liệu.

Địa long là loài động vật phổ biến ở nhiều nơi. Tuy có nguồn gốc từ thiên nhiên nhưng Địa long có chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ. Quý bạn đọc và người thân không nên tự ý sử dụng hoặc làm theo bài thuốc kinh nghiệm. Quý bạn đọc hãy đến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng cơ thể và tham vấn ý kiến. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích. Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi cũng như sự quan tâm của quý bạn đọc ở bài viết khác.